مقالـه نظـری در حـوزه صنعت
پـرورش پـرندگان زینتی در ایـران
خردادماه 1402
نویسندگان :
مهدی نجمی مدرس،مشاور،نویسنده
احسان مالک پور
کار آفرین ،مدرس ،محقق
مقدمه :
دنیای پرندگان زینتی در ایران
ایران از گذشته تا کنون شاهد نخبه ها و پرورش دهندگان خاص و بزرگی در حوزه تکثیر و پرورش پرندگان زینتی بوده است و این رشته متاسفانه بخاطر نگاه های نادرست گذشتگان مورد ظلم و بی عدالتی قرار گرفته است و حتی مسئولین کشور در دهه های گذشته بیم حمایت از این حوزه و حتی سر و سامان دادن به این صنعت را داشته اند ، ولی امروزه مدیران بر این باور رسیده اند که این حوزه ضمن توسعه مشاغل خانگی و ایجاد کسب و کار در کاهش بیکاری نقش بسزایی ایفا می نماید ، در حالی که پرورش پرندگان زینتی در دنیا جزو 10 صنعت پولساز و تخصصی محسوب می شود و ما باید از این فرصت برای ارزآوری ، توسعه و ارتقای این رشته استفاده نماییم.
این رشته نیازمند اطلاعاتی در زمینه های دامپزشکی ، روانشناسی ، اصول تغذیه ، استاندارد سازی سالن های پرورش ، فروش و بازاریابی ، ژنتیک ، تربیت پرندگان و… می باشد و درسایر مشاغلی چنین سطح گسترده ای از اطلاعات تخصصی نیاز نیست .
متاسفانه در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی در ایران هیچ گونه فعالیت پژوهشی و علمی در این حوزه صورت نگرفته است و برنامه ریزی دقیقی برای معرفی این شغل کم سرمایه وپرسود در دستور کار دولت ها وجود ندارد .
کسانی در این شغل موفق خواهند بود که عاشق پرندگان زینتی باشند و این اصل ،مهمترین رکن شروع فعالیت محسوب می شود .
آیا پرورش پرندگان زینتی شغل محسوب می شود ؟
از نظر قوانین و ضوابط مرتبط با وزارت تعاون، کارو رفاه اجتماعی به فعالین در این حوزه شاغل می گویند و مشمول قوانین کار می باشند . ضمنا سازمان فنی و حرفه ای برای ساماندهی به وضعیت مهارتی این شغل ، در سال 1400 دوره های تخصصی آموزشی را در رسته های فنچ سانان ، طوطی سانان ، کبوتر سانان و قناری سانان پایه گذاری نموده است و مورد استقبال جمع کثیری از پرورش دهندگان و تکثیر کنندگان قرار گرفت و هم اکنون هم در پورتال سازمان فنی و حرفه ای قابل استعلام می باشد.
شاغلین در این حوزه
متاسفانه بخاطر عدم وجود اتحادیه یا صنف تخصصی و مستقل آمار مشخص و منطقی از فعالین این حوزه وجود ندارد و طی آمارهای گروه ها و انجمن های موجود ،درهر استانی بصورت رسمی و غیر رسمی بیش از 1200 فعال بصورت فروشگاهی یا خانگی فعالیت می کنند . فعالین این حوزه در کشور به بیش از 40000 نفر می رسند و افرادی هم زیرمجموعه آنها فعالیت میکنند. اگر بصورت میانگین با هر مجموعه 5 نفر در ارتباط باشد حدود 240000 هزار نفر بصورت مستقیم یا غیر مستقیم با این رشته در ارتباط بوده و شاید این آمار حتی بیشتر از نظریه فعلی باشد .
خوشبختانه از دهه 90 خیلی از فارغ التحصیلان دانشگاهی حسب علاقه و حتی بعنوان شغل دوم پای به این عرصه گذاشته اند و این موضوع کمک شایانی در راستای ارتقای علمی این جامعه خواهد داشت و با انتقال تجارب از پیشکسوتان این عرصه به جوانان خوش آتیه می توان مسیر موفقیت را براحتی پیمود و امروزه خیلی از روش های سنتی و گاها اشتباه در عرصه پرورش اجرا نمی شود و با ارتقای علمی این حوزه اتفاقات خوبی را رقم بزند.
بازار هدف داخلی
طبق آمارهای خرید و فروش پرندگان زینتی حدود یک هشتم جمعیت ایران خواستار وعلاقه مند به نگهداری از پرندگان زینتی هستند . یعنی بیش از 10 میلیون نفر از جمعیت کشور جزو خریداران پرندگان زینتی محسوب می شوند و با توجه به کاهش ازدواج و فرزند آوری در خانواده ها ،10 سال آینده گرایش عموم مردم به حیوانات خصوصا پرندگان زینتی افزایش خواهد یافت . با توجه به ممنوعیت های حضور سگ ها و گربه ها در آپارتمان ها ، بهترین جایگزین ، پرندگان زینتی خواهند بود که ما در آینده ای نزدیک با توسعه چشم گیر این صنعت روبرو خواهیم بود .
صادرات پرندگان زینتی
در ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و وجود متخصصین ، خودکفایی در کاشت انواع دانه ها ، پتانسیل تکثیر و پرورش انواع پرندگان زینتی وجود دارد.
این صنعت در ایران نسبت به بسیاری از صنایع می تواند سبقت چشم گیری در صادرات داشته باشد و هم اکنون قابلیت صادرات بیش از 1000 میلیون دلار در زمینه پرندگان زینتی وجود دارد که این عدد با حمایت دولت مردان به مراتب افزایش خواهد یافت .
کشور هایی مانند عراق ، چین ، عمان ، عمارات ، دبی ، ژاپن ، کویت ، اسپانیا ، قزاقستان ، اردن ، بحرین ، قطر و بسیاری از کشور های اروپایی و آفریقایی متقاضی خرید پرنده از کشور ایران هستند که طبق گزارشات رسمی سازمان گمرک در سالهای اخیر به تمام این کشور ها صادرات قانونی انجام شده است ، ولی باید پذیرفت که بیش از 50 درصد از صادرات پرندگان در ایران از مسیر غیر قانونی صورت می گیرد و این موضوع می تواند به ضرر بسیاری از پرورش دهندگان عزیز کشور مان باشد.
صادرکنندگان غیرقانونی در ایران بخاطر ریسک رسیدن پرنده به مقصد مجبور هستند پرندگان را با قیمتهای خیلی پایین از پرورش دهندگان داخلی خریداری نمایند و این نوع خرید گاها هزینه های پرورش دهندگان داخلی را نیز تامین نمی کند.
مهترین علل صادارت پرندگان زینتی ازایران کیفیت عالی پرنده (جثه ، رنگ بندی ، ژنتیک و…)،قیمت مناسب و تعدد گونه ها می باشد و چون در ایران قوانین و ضوابط سخت گیرانه نسبت به نگهداری از پرندگان زینتی وجود ندارد در افزایش پرورش این پرندگان نقش موثری داشته است .
ایران بعد از آمریکا ، بلژیک ، هلند ، دانمارک ، پرتغال ، اسرائیل ، امارات ، آفریقای جنوبی ، مالی جزو 11 کشور صادر کننده برتر پرندگان زینتی در دنیا محسوب می شود و طرفداران خاص خود را داشته و بسیاری از این پرندگان از طریق کشور های عربی و ترکیه به سایر کشور های دنیا نیز منتقل می شوند .
دغدغه های پرورش دهندگان در ایران
تشکیل اتحادیه یا صنف مستقل برای ساماندهی اعضاء ، قیمتها ، فروشگاه ها و تخصصی سازی این رشته الزامی است ، لذا دلیل عدم تشکیل این اتحادیه ها به حد نصاب نرسیدن فروشگاه های قانونی و رسمی در استانها می باشد که اجبارا این شاخه باید تحت نظارت اتحادیه پروتئینی یا مرغ و ماهی فروش ها در استانها فعالیت نمایند ، در حالی که طبق قانون اتاق اصناف ایران ، صنوفی که در استانها به حد نصاب نمی رسند می توانند اتحادیه کشوری تشکیل دهند و همه استانها زیر مجموعه یک اتحادیه فعالیت نمایند و این اقدام جزو اولین نیازالزامی این صنعت می باشد.
متاسفانه در خیلی از ارگان های مرتبط با این صنعت مثل سازمان جهاد کشاورزی ، محیط زیست ، دامپزشکی خلاء وجود کارشناسان متخصص در حوزه پرندگان زینتی احساس می شود که متاسفانه بعلت عدم وجود رشته پرورش پرندگان زینتی در دانشگاه ها ،فارغ التحصیلانی در این رشته نداریم و کارشناسان دیگر به اشتباه خیلی از قوانین مرتبط با مرغداری ها یا سایر رشته های دام و طیور را برای پرندگان زینتی هم الگو سازی نموده اند که به هیچ عنوان مناسب و منطقی نمی باشد و امیدوار هستیم در آینده نزدیک بازنگری تخصصی در این حوزه صورت پذیرد.
متاسفانه در دانشگاه های ایران در رشته دامپزشکی هیچ گونه ارائه مطالب تخصصی در حوزه پرندگان زینتی (فنچ سانان ، قناری سانان ، کبوترسانان ،طوطی سانان و… )وجود ندارد و همین موضوع باعث شده دامپزشکان متخصص در این شاخه خیلی محدود باشد و تمام تشخیص این عزیزان بر اساس دانش و دانسته های مرتبط با مرغ ، شتر مرغ ، بلدرچین و غیره برای پرندگان زینتی هم تجویز شود در حالی که آناتومی و ساختار پرندگان زینتی متفاوت بوده و گاها این تجویزها موجب تلفات یا مرگ پرندگان زینتی کوچک یا بزرگ جثه می شود . چنانچه می توان این تخصص ها را در دانشگاه ها به دامپزشکان عزیز مان منتقل کرد .
عدم وجود رشته های دانشگاهی در حوزه پرندگان زینتی فرصت ارتقای دانش علمی و آکادمیک را برای صنعت پرورش دهنده پرندگان زینتی در کشور از بین برده است که طبق تحقیقات به دلیل نبود پودمان ها ، دروس ، کتاب های تخصصی و عمومی و اساتید، این خلاء را در دانشگاه ها بوجود آورده است و امیدواریم بزودی با تدبیر مدیران این نیاز مرتفع گردد.
عدم حمایت سازمان تامین اجتماعی از پرورش دهندگان پرندگان زینتی انگیزه بسیاری از آنها را برای توسعه فعالیت خود کاهش داده است ، لذا تفاوت نگاه حمایتی سازمان تامین اجتماعی نسبت به دامداری های سبک و سنگین و مرغداری ها دغدغه فعالین این حوزه می باشد ، در حالی که درنوع پرورش هیچ تفاوتی وجود ندارد و افراد فعال در این حوزه برای استفاده از امتیازات تامین اجتماعی یا مجبور به فعالیت در شغل دیگری هستند یا باید بصورت آزاد و بدون استفاده از حمایتهای دولتی خود را بیمه نمایند.
متاسفانه شرکت های بیمه گذار نیز هیچ برنامه ای برای حمایت از پرورش دهندگان این حوزه در دستور کار نداشته و دقیقا سرمایه گذاری در این رشته بعلت عدم حمایت های شرکت های بیمه ریسک این کار را برای پرورش دهندگان عزیز ما افزایش داده است .
چرا شرکتهای بیمه گر در حوزه تلفات ،هزینه های دامپزشکی و حتی بازنشستگی پرندگان یا حیوانات طرحی برای اجرا ندارند؟
اما راهرو های دادسراها و دادگستری ها نیز کابوسی برای فروشندگان یا خریداران پرندگان زینتی شده است و برخی اوقات بعلت عدم وجود کارشناسان رسمی دادگستری در این شاخه و نبود علم کافی و تخصصی در این رشته برای قضات محترم موجب اجرای حکم ناعادلانه می شود و باید کانون کارشناسان رسمی دادگستری کشور نسبت به جذب متخصصین در این رشته اقدام نمایند تا حقوق فروشندگان یا خریداران در این صنعت حفظ گردد.
تفکرات اشتباه
متاسفانه نگاه های اشتباه مردم به این صنعت بر تفکرات صحیح و سازنده غالب شده است و بسیاری از فعالین در این صنعت بصورت مخفیانه فعالیت می نمایند و حتی اقوام و آشنایان آنها هم اطلاعی از این فعالیت ندارند ، درحالیکه ممکن است درآمد این حرفه بالا بوده ولی بخاطر افکار اشتباه اطرافیان و خانواده تصمیم به فعالیت در مشاغل دیگری با درآمد پایین تر بگیرند و این موضوع برای این صنعت فاجعه می باشد .
چرا پرورش دهنده نمی تواند در زمان خواستگاری شغل خود را عنوان نماید ؟
چرا مدیران و مسئولین نمی توانند علاقه خود را به پرندگان زینتی و پرورش آنها اعلام نمایند ؟
به این نتیجه میرسیم کار دشواری پیش روی این صنعت می باشد و باید با فرهنگ سازی ، معرفی و تبلیغ این صنعت به عموم نگاه های اشتباه را از بین ببریم تا جامعه ماهم مثل سایر کشورها به این باور برسند.
رسته های فعال در حوزه پرندگان زینتی
رسته فنچ سانان با بیش از 80 گونه یا نژاد رایج در ایران جزو پر مخاطب ترین رسته های عمومی بوده و پرورش دهندگان در این رشته بصورت قفسی یا گله ای فعالیت می نمایندو در برخی گونه ها زادآوری و تکثیر نسبت به سایر رسته ها بصورت تصاعدی می باشدو عموما اکثر پروش دهندگان بخاطر قیمت مناسب و سهولت در پرورش با فنچ سانان کار خود را شروع نموده و بعد از کسب تجربه وارد رسته های دیگر می شوند.
شایعات زیادی در ایران بخاطر کنسرو گوشت فنچ های زبرا منتشر شده که متاسفانه این موضوع صحت نداشته و شاید در کشورهای شیخ نشین از گوشت این پرندگان زیبا استفاده نمایند ولی در ایران چنین ساختاری وجود ندارد.
از دهه نود پرورش و تکثیر گونه های گلدین در ایران رشد چشم گیری داشته و در خیلی از متاسیون ها به خودکفایی رسیده ایم.
اختتامیه پرورش پرندگان زینتی در اراک
همایشی در راستای ارتقای جامعه بزرگ پرورش دهنده فنچ سانان دربهمن 1400 در سازمان فنی و حرفه ای شهر اراک برگزار شد و مورد استقبال بزرگان ، اساتیدو پیشکسوتان این عرصه قرار گرفت .
برگ زرینی بر افتخارات این جامعه رقم خورد که حاصل زحمات تمام پرورش دهندگان عزیز کشور بود.
رسته طوطی سانان و منقار کج ها با بیش از 150 گونه و نژاد رایج در ایران بعلت سخنوری و اجرای حرکات موزون ،خانواده ها ی زیادی را مجذوب خود نموده اند و بازار هدف خاص خود را داشته و به نوعی جزو رسته های گران قیمت در پرندگان زینتی محسوب می شوند.
پر مخاطب ترین گونه های طوطی سانان در ایران مرغ عشق ،عروس هلندی ،برزیلی محسوب می شود.
رسته قناری سانان با بیش از 100 گونه و نژاد رایج در ایران یکی از قدیمی ترین شاخه های پرورش در ایران محسوب می شود و طرفداران خاص خود را داشته و خوشبختانه بازار صادراتی خوبی را به خود اختصاص داده و به گفته برخی موسسات نژاد قناری رسمی بلند در دنیا به اسم ایران به ثبت رسیده است و این برای کشور ما افتخاربزرگی است .صدای دلنشین قناری همیشه زینت بخش خیلی از منازل در ایران بوده است.
رسته کبوتر سانان با بیش از 50 گونه یا نژاد رایج در ایران (بلند پرواز ،مسافتی ،گوشتی ،نقش و رنگ) جزو ورزش های پر طرفدار محسوب می شود و جامعه آماری آن نسبت به سایر رسته ها بیشتر خواهد بود .
دیدگاه افراد در سایر کشور ها به این ورزش نسبت به ایران متفاوت می باشد و امید است با فرهنگ سازی شاهد اتفاقات خوبی در کشور عزیزمان باشیم.
بیشترین طرفداران کبوتر در ایران نژادهای بلند پرواز بوده و نژادهای مسافتی هم در سالهای اخیر با تشکیل کلوپ ها و انجمن ها در حال رشد بی سابقه ای می باشند.
شبی با کبوتردر تهران
بااجرای همایش شب کبوتر در تاریخ و ادبیات فارسی دراردیبهشت ماه سال 1402 در تالار فردوسی تهران با مدیریت آقایان مهندس جعفریان و دهباشی گامی موثر در عرصه فرهنگ سازی در حوزه ورزش کبوترپرانی در ایران کلیک خورد و امید است این گونه همایش ها تکرار گردد و شاهد حضور پیشکسوتان و بزرگان این عرصه باشیم .
مقایسه کنید !
پرورش پرندگان زینتی را می توان با حداقل فضا ، سرمایه و زمان آغاز نمود و بازگشت سرمایه اولیه نسبت به سایر مشاغل سریعتر می باشد .
پرورش دهنده با کنترل دما ،رطوبت وتهویه سالن می تواند در کل فصول سال جوجه کشی نماید،اما اصولا برای حفظ سلامتی مولدها بسته به نوع رسته پرنده بین 3 الی 4 دوره در سال جوجه کشی صورت گیرد.
هر فردی با کسب حداقل آموزش ها می تواند به شرط علاقه مندی به پرندگان در این حوزه موفق شود و این شغل را می توان به تمام علاقه مندان ،بانوان،آقایون ،دانشجویان ،سربازان ،بازنشستگان ،مددجویان کمیته امداد و بهزیستی ،زندانیان ،معلولین ،ناشنوایان ،نوجوانان پیشنهاد داد. بسیاری از علاقه مندان این حرفه را بعنوان شغل دوم یا حتی سوم انتخاب نموده و در حال فعالیت هستند .
طبق نظریه روانشناسان دنیا پرورش و نگهداری از پرندگان زینتی برای افرادی که دچار افسردگی یا مشکلات اعصاب و روان هستند بهترین راهکار درمانی بحساب می آید.
مشاغل مرتبط با حوزه پرندگان زینتی
هر شغلی در کنار خود مشاغل مکملی دارد حوزه پرندگان زینتی هم دارای تعدد مشاغل مرتبط می باشد که رایج ترین این مشاغل را به شما معرفی خواهیم نمود.
1-ایجاد فروشگاه های پرنده فروشی ،تجهیزات و خوراک
2-تولید کنندگان قفس های فلزی و چوبی
3-کشاورزان فعال در حوزه کاشت دانه های مورد نیاز پرندگان زینتی مانند ارزن ریز و درشت ،کتان،تخمه ،گندم و…
4- صادرات یا واردات پرندگان زینتی ،تجهیزات ،مکمل ها و دارو ها
5-فعالیت در حوزه تولید غذاهای سرلاکی ،تخم مرغی یا نرم
6- فعالیت در بسته بندی پوشال و دانه ها
7- فعالیت داروخانه ها ،کلینیک ها و اورژانس های دامپزشکی
8-تولید کنندگان لانه ،جا آبی ،جا دانی واسباب بازی پرندگان و…
9- تاسیس پانسیون جهت نگهداری از پرندگان زینتی
10-تولید دستگاه های رطوبت ساز ،دستگاه های جوجه کشی ،سیستم تهویه ،گرمایش و سرمایش ،نور پردازی،سیستم های هوشمند کنترل از راه دور
11- تالیف کتاب پرندگان زینتی
12- تاسیس باغ پرندگان یا موزه های مرتبط
13-تولید کنندگان الیاف یا پنبه دانه
14-تولید عرقیجات مرتبط با پرندگان زینتی (عرق کاسنی ،سرکه سیب و…)
15- داوری در حوزه مسابقات پرندگان زینتی
16-برپایی نمایشگاهها ،ورکشاپ ها یا همایش و سمینارها در این صنعت
17- آموزش در صنعت پرندگان زینتی
مشاغل دیگر ی نیز وجود دارد که به نوعی با این صنعت ارتباط مستقیم داشته ولی مهمترین و رایج ترین آنها در این مقاله درج شده است .
آشنایی با کنوانسیون بین المللی سایتس
هدف از تشکیل این کنوانسیون حفظ گونه های جانوری و گیاهی در معرض انقراض می باشد ،فعالین حرفه ای در حوزه پرندگان زینتی باید مجوزعضویت کنوانسیون سایتس رااخذ نمایند و طبق قوانین و ضوابط قانونی آن فعالیت نمایند که متاسفانه مجموعه های اندکی در کشور دارای این مجوز می باشند .
سازمان محیط زیست ، پرندگانی که جزو لیست ممنوعیت سایتس هستند را با دستور قضایی از سالن های پرورش در سراسر کشور جمع آوری نموده و حتی جرایم سنگینی برای نگهداری و پرورش آنها لحاظ می کنند، پرورش دهندگان طبق قوانین سایتس باید پرندگانی را خریداری و پرورش دهند، که مرجع قانونی خرید آن پرنده از کشور هدف مشخص باشد و طبق آن حلقه گذاری یا حتی چیپ گذاری گردد و کلیه فرآیندهای داخلی سالن پرورش اعم از تخم گذاری پرنده ،تولد جوجه ها،تلفات و… باید به سازمان محیط زیست استان خود گزارش شودو لذا سازمان محیط زیست بازدیدهای دوره ای از سالنها خواهند داشت برخی از گونه های طوطی سانان ، فنچ سانان و… جزو لیست سایتس بشمار می آیند.
خواهشا پرورش دهندگان عزیز با مطالعه قوانین و ضوابط سایتس نسبت به مجوز فعالیت خود در تکثیر و پروش گونه های مختلف اقدام نمایندتا سرمایه خود را ازدست ندهند.ضمنا طبق این ضوابط می توانید صادرات و واردات قانونی هم داشته باشید.
https://cites.org/eng
سالن پرورش برای تفریح نیست !
متاسفانه برخی از پرورش دهندگان موضوع قرنطینه سالن را رعایت نمی کنند و خسارات زیادی را متحمل می شوند .سالن های پرورش به هیچ عنوان نباید محل تردد افراد مختلف حتی اعضای خانواده ها باشد.
امیدواریم با فرهنگ سازی در این موضوع شاهد فضای امن تری برای پرندگان زینتی و رشد دو چندان تولیدات پرورش دهندگان کشور مان باشیم .
نابودی صنف با فروشندگان بدون تخصص
فروشندگان بدون تخصص ،بیشترین و جدی ترین لطمه را به بدنه این صنعت وارد می نمایند و دید خریداران نسبت به این صنعت منفی می گردد.
فروش جزو سخت ترین کار ها در این حوزه محسوب می شود، چون فروشنده ضمن دارا بودن تکنیک های بازاریابی و فروش ،باید مشاور و متخصص حرفه ای در حوزه پرندگان زینتی نیز باشد تا بتواند با ارائه اطلاعات مفید درباره نحوه نگهداری و پرورش ،هم سلامتی پرنده را تضمین کند. هم از خسارات احتمالی به خریدار جلوگیری نماید، متاسفانه ما شاهد هستیم برخی فروشندگان حتی در نحوه تشخیص جنسیت پرندگان هم مشکل دارند و خسارت این ناتوانی را باید خریدار پرداخت نماید.
امید است در آینده ای نزدیک این مشکلات مرتفع گردد.
همیشه به تجربیات اعتماد نکنید .
بارها شاهد اظهار نظرهای غیر علمی افراد در مورد جنسیت پرندگان زینتی هستیم .
شاید الگو هایی برای تشخیص جنسیت وجود داشته باشد ولی این الگو ها برای تمام پرندگان زینتی صدق نمی کند، پس بهتر است بجای اعتماد به تجربیات از طریق آزمایش DNA که از طریق پر یا خون پرنده انجام می شود، براحتی و کاملا تضمینی جنسیت پرندگان را تشخیص داد.امروزه با تاسیس آزمایشگاه های تخصصی دغدغه بسیاری از پرورش دهندگان کاهش پیدا کرده است .
چرا باید حلقه گذاری کنیم ؟
حلقه ها شناسنامه پرندگان زینتی در دنیا محسوب می شود که نشان دهنده سن پرنده ،شخص پرورش دهنده ،عضویت در کلوپ یا انجمن خواهد بود.
گاها رنگ حلقه نشان دهنده سال تولد پرنده می باشد ،اما متاسفانه در ایران یک ساختار نظام مند و حتی سایت مرجعی که بتوان حلقه پرنده ها را استعلام و به آسانی به پرورش دهنده دسترسی داشته باشیم وجود ندارد.
چرا مشاغل مزاحم ؟
شهرداری ها طبق بند 20 ماده 55 قانون موظف به جلوگیری از ایجاد و تاسیس هر گونه مکانی ،که به نحوی موجب بروز مزاحمت برای ساکنان یا مخالف اصول بهداشتی است می باشند .
مغازه های فروش پرندگان زینتی هم به نوعی جزو مشاغل مزاحم معرفی شده (صدای پرندگان ،مسائل بهداشتی ، شیوع بیماریها و ترافیک افراد) که باعث شده فروشندگان در برخی از استانها به حاشیه شهرها یا در منطقه ای خاص متمرکز گردند .
تغییر نگرش و سیاست گذاری در سازمانها
با توسعه این صنعت بسیاری از سازمانهای دولتی و خصوصی ذینفع خواهند بود. در این مقاله می خواهیم مسیر را برای این سازمانها شفاف تر نماییم تا شاید دولت مردان و مدیران برای این صنعت تصمیم گیری مناسب تری داشته باشند.
وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی
یکی از وظایف و اهداف این وزارتخانه توسعه کار و رفاه اجتماعی مردم جامعه می باشد که توسعه مشاغل مرتبط با پرندگان زینتی، ضمن کاهش بیکاری ،باعث توسعه کسب و کارهای جدید نیز خواهد شدو دولت مردان در ارائه آمارهای ایجاد شغل و افزایش رفاه اجتماعی در این صنعت حرفی برای گفتن خواهند داشت.
سازمان فنی و حرفه ای
سازمان فنی و حرفه ای با رویکرد ارتقای مهارت و حرفه آموزی و ایجاد مشاغل پایدار در سال 1400 کمک شایانی به جامعه بزرگ پرندگان زینتی نمودوبا ارائه استاندارد های آموزشی در صنعت پرندگان زینتی ،آموزش های مهارتی حضوری و غیرحضوری را برگزار نمود و قطعا درافزایش درآمد و توسعه مهارت ها گام موثری برداشته و قدردان زحمات مدیران خدوم و دلسوز سازمان فنی و حرفه ای استان مرکزی ،مرکز آموزش شهید سلیمانی شهر اراک هستیم که بنیانگذار این آموزش ها در کشور بوده اند.
تدوین استانداردها ی بین المللی
با حمایت سازمان فنی و حرفه ای در زمینه برگزاری دوره های آموزشی در حوزه پرندگان زینتی ،استاندارد های بین المللی تدوین گردید که این گواهینامه ها در 186 کشور خارجی عضو سازمان ILO جهانی قابل ارائه و معتبر می باشد.
مزایای اخذ مدارک فنی و حرفه ای
1-اشتغال در بازار کار داخل و خارج
2-جایگزین مدارک دانشگاهی به عنوان مدرک معادل
3-امکان تدریس در آموزشگاه ها
4- استفاده از تسهیلات وام خود اشتغالی
5-جهت دریافت پروانه کسب
6- مهاجرت و صدور ویزا
7-اثبات تخصص در این حوزه
8- استفاده در دادسراها و دادگاه ها
دانشگاه ها
دانشگاه ها با ایجاد رشته های مرتبط در این حوزه به علاقه مندان خدمت شایانی خواهند نمود که یکی از رشته های آموزشی جذاب و پر مخاطب محسوب می گردد و درآمد زایی چشم گیری برای دانشگاه ها بهمراه خواهد داشت .
سازمان امور مالیاتی
یکی از ذینفعان این صنعت برای اخذ مالیات ، سازمان امورمالیاتی خواهد بود .
سازمان تامین اجتماعی
توسعه این صنعت موجب افزایش آمار بیمه شدگان خواهد شد و اگر سازمان تامین اجتماعی امتیاز خاصی در نظر بگیرد افراد بیشتری جذب خواهند شد .
سازمان دامپزشکی
یکی از دغدغه های سازمان دامپزشکی ، کنترل بیماری ها در حوزه دام وطیور بوده و قطعا وجود یک صنف تخصصی در این حوزه می تواند کمک شایانی به این سازمان نماید.
سازمان آموزش و پرورش
سازمان آموزش و پرورش برای توسعه شاخه کار و دانش خود می تواند از رشته های پرندگان زینتی در دبیرستان ها یا هنرستان ها استفاده نماید و این اتفاق می تواند مهارت نوجوانان را افزایش و موجب اخذ دیپلم در این رشته گردد.
شهرداری ها
توسعه این صنعت در راستای پرداخت عوارض ،ایجاد نمایشگاه ها و غرفه های خرید و فروش پرندگان زینتی برای شهرداری ها نتیجه خوبی بهمراه دارد .
اتاق اصناف ایران
ایجاد و توسعه اتحادیه های جدید در راستای اهداف اتاق اصناف ایران و جذب منابع مالی می تواند بهترین امتیاز برای آنها باشد و ساماندهی این حوزه در دستور کار قرار گیرد ، لذا ارائه مجوز به افراد متخصص قطعا می تواند به خریداران کمک شایانی نماید.
سازمان قوه قضایی جمهوری اسلامی ایران
پیشگیری از وقوع جرائم ،کاهش مراجعات افراد به سازمان ،قضاوت عادلانه قضات همه از امتیازات تشکیل و توسعه این صنعت می باشد.
سازمان بهزیستی و کمیته امداد
آموزش مددجویان ،ایجاد مشاغل خانگی پایدار ،افزایش در آمد و ارائه تسهیلات در این حوزه فرصتی برای ایجاد مشاغل جدید می باشد.
سازمان جهاد دانشگاهی
یکی از اهداف جهاد دانشگاهی توسعه مشاغل خانگی بوده و شناخت این رشته می تواند مسیرهای زیادی را برای آنها هموار نماید.
سازمان زندانها
یکی از اهداف این سازمان ایجاد شغل برای زندانیان و خانواده آنها می باشد که حوزه پرندگان زینتی می تواند درآمد زایی خوبی را برای علاقه مندان به این رشته ایجاد نماید.
اتاق بازرگانی ایران
تشکیل کمیسیون پرندگان زینتی در اتاق بازرگانی ایران در راستای ساماندهی به اوضاع صادرات و واردات پرندگان امری ضروری می باشد .
شرکت های بیمه گذار
ایجاد بستر مناسب برای بیمه پرندگان زینتی و حمایت از پرورش دهندگان
سازمان گمرک
جذب منابع مالی ،افزایش صادرات یا واردات وارزآوری اهدافی که با توسعه صنعت پرندگان زینتی محقق خواهد شد.
بانکها و موسسات مالی و اعتباری
جذب سرمایه ،ارائه تسهیلات و وام
سازمان صدا و سیما
تولید برنامه های آموزشی و معرفی کار آفرینان در حوزه پرورش پرندگان زینتی
سازمان بسیج مهندسین
ایجاد و توسعه مشاغل کم سرمایه و پرسود و ارائه تسهیلات و وام خود اشتغالی
تاثیر انجمن ها ،موسسات ،کلوپ ها در ایران
قطعا وجود تشکل هایی که به ارتقای این صنعت کمک می کنند مفید و موثر می باشد ،مشروط بر آن که مدیران این تشکل ها به دنبال سوء استفاده از پرورش دهندگان عزیزمان نباشند.
اهداف این تشکل ها باید انسجام بخشی به این حوزه ،ایجاد همدلی و پیاده سازی برنامه های موثر و قدرتمند برای حمایت از پرورش دهندگان باشد .
سود جویان در کمین هستند
حوزه پرندگان زینتی به دلیل تعدد گونه ها و نیاز به تخصص های لازم ، بهترین بستر برای سود جویی از خریداران است.
برخی از این موارد بشرح ذیل می باشد 1-بیماری های نهفته در پرندگان زینتی مثل بیماری های ورم روده ،انگلی ،عفونتی ، pbfd یا همان ایدز پرندگان که در طوطی سانان شایع تر می باشد و تشخیص آن برای افراد عادی واقعا کار سخت و غیر ممکنی می باشد و بهترین راهکار استفاده از آزمایشگاه های مطمئن است.
2-سن پرندگان در خیلی نژادها بصورت دقیق مشخص نیست و عموما خریدار مجبور به اعتماد به فروشنده می باشد مگر اینکه نشانه های پیری در پرنده آشکار باشد.
3-قدرت سخنوری پرندگان که برای اثبات آن زمان نیاز هست و خریدار مجبور به مشاهده مستندات یا فیلم می باشد.
4-قدرت پرواز در پرندگان خصوصا کبوتران که باز اگر مشاهده حضوری نباشد اعتماد قدری سخت می شود ولی متاسفانه برخی با برند سازی و تبلیغات تقلبی سعی در اعتماد سازی داشته و منافع زیادی را از خریداران یا پرورش دهندگان دریافت می کنند.
5-پرندگانی که قدرت نطفه گذاری نداشته ولی بعنوان مولد سالم بفروش میرسند .
6-ایجاد رنگ ها در پرندگان زینتی با مکمل ها یا تغذیه های رنگی و فروش پرنده با عنوان رنگ اورجینال
و سایر عوامل و دلایلی که براحتی می توان از خریداران سود جویی نمود .
بنگاه های معاملات حیوانات و پرندگان
یکی از نیازهای جدی و اساسی برای حفظ حق و حقوق خریداران ایجاد بنگاه های معاملات پرندگان زینتی می باشد که این بنگاه ها ضمن دریافت مجوز از سازمان نظام دامپزشکی و بکار گیری متخصصین ، دامپزشکان و استفاده از آزمایشگاههای معتبر می توانند در قیمت گذاری اصولی ومنطقی و کشف بیماری پرندگان به خریداران عزیز کمک نمایند .
بیمارستان تخصصی برای پرندگان زینتی
یکی از آرزوهای پرورش دهندگان و حتی خریداران، تاسیس بیمارستان های تخصصی برای تشخیص ،درمان و نگهداری پرندگان بیمار تا شرایط بهبودی است .
حال چرا تا کنون چنین بیمارستانهایی تاسیس نشده است جای سوال می باشد ولی لازم بذکر است بسیاری از خانواده ها برای درمان حیوانات و پرندگان زینتی خود حاضر به پرداخت هزینه هایی حتی بیشتر از قیمت واقعی پرنده هستند تا پرنده شرایط نرمال خود را بدست بیاورد چون آنها را عضوی از خانواده خود بحساب می آورند.
امید است سازمان دامپزشکی با استفاده از متخصصین و دامپزشکان حرفه ای در این صنعت این اقدام را به سرانجام برساندو ضمن ایجاد شغل و بکار گیری جوانان علاقه مند در این حوزه قطعا درآمدزایی خوبی بهمراه خواهد داشت.
اورژانس پرندگان زینتی
خیلی اوقات برای پرورش دهندگان یا خانواده های علاقه مند اتفاق افتاده است که پرنده آنها دچار مشکل یا بیماری شده و نیاز هست که متخصصین یا دامپزشکان آنها را بازدید ودرمان نمایند پس وجود اورژانس پرندگان زینتی با کادری مجرب و متخصص قطعا جزو بهترین مشاغل خواهد بود و جان بسیاری از پرندگان را نجات خواهد داد.
پانسیون ها پرندگان زینتی
عشق و علاقه به پرندگان زینتی در خانواده ها ابدی خواهد بود ولی گاهی نگهداری یک پرنده یا پرندگان بعلت مسافرت یا به دلیل برخی مشکلات امکان پذیر نیست و در بین آشنایان هم افراد مطمئن و متعهدی که علاقه مند به نگهداری از پرندگان باشند هم وجود ندارد لذا بهترین گزینه نگهداری پرنده در یک پانسیون می باشد که ضمن حفظ سلامتی پرنده و رسیدگی به تغذیه می تواند درآمد زایی هم برای موسسین پانسیون ها بهمراه داشته باشد.
شبکه پخش و توزیع پرندگان زینتی
یکی از مشکلات اساسی فروشگاه های پرنده فروشی تامین پرنده ، تجهیزات و دانه می باشد و این اتفاق را می توان با ایجاد یک شبکه توزیع در کلیه استان ها مرتفع نمود . این موضوع ذکر شده به این معنی است که فروشگاه های پرنده فروشی درخواست و سفارش خود از قبیل پرنده ، تجهیزات ، دانه و … را به شبکه توزیع می دهد و سفارشات خود را مطابق با فاکتور دریافت می نماید و دیگر نیاز به خرید بیش از اندازه پرنده و نگهداری آن در فروشگاه نیست و همیشه این بازار در گردش می باشد.
افراد براحتی می توانند ازشبکه توزیع، پرنده را از لحاظ جنسیت ،رنگ و حتی سن انتخاب و سفارش دهند .
تحلیلی وجود ندارد !
مرکز یا مجموعه ای با عنوان تحلیل بازار پرندگان زینتی در ایران وجود ندارد تا نسبت به عرضه و تقاضاهای موجود در بازار ارزیابی داشته و پرورش دهندگان را از نیاز بازار در یک یا دو سال آینده مطلع نمایند .
بسیاری از پرورش دهندگان بعلت عدم آگاهی از نیاز بازار اقدام به پرورش گونه ای می کنند که خریدار واقعی نداشته و این موضوع می تواند موجب شکست خوردن پرورش دهنده شود ، لذا باید بازارهای هدف داخلی و خارجی بررسی شود و هیچ گاه نباید صرفا یک گونه خاص پرورش داد به این دلیل که نوسانات یا تقاضای بازار باعث مغلوب شدن افراد می شود و اگر در گونه ای تقاضا وجود نداشت با گونه های دیگر هزینه های خود را جبران نماید.
چکیده مقاله
صنعت پرندگان زینتی در ایران ناشناخته است ، مدیران و مسئولین با این صنعت آشنایی نداشته در حالی که پتانسیل لازم در این حوزه برای ارزآوری و ایجاد اشتغال های پایدار وجود دارد .
پرورش دهندگان دغدغه های بسیاری داشته که علت اصلی آنها نبود زیر ساخت های اساسی و علمی می باشد .
نیاز های اصلی و ابتدایی این حوزه ایجاد اتحادیه مستقل در اتاق اصناف ایران و کمیسیون پرندگان زینتی ذیل اتاق بازرگانی ایران می باشد.
تغییر نگرش مردم به صنعت پرندگان زینتی می تواند دامنه بیکاری را کاهش داده و اتفاقات خوبی را برای فعالین در این حوزه رقم بزند.
سپاسگزاریم
ازسال 1400 با اجرای دوره های آموزشی سازمان فنی و حرفه ای در حوزه پرندگان زینتی با افراد مختلفی آشناشدیم و خوشبختانه برخی از این عزیزان تاثیر زیادی در اطلاع رسانی ،تبلیغات در راستای ارتقای این صنعت داشته و از تجربیات این عزیزان استفاده نموده ایم . در این مقاله می خواهیم از این بزرگان به پاس وقت و انرژی مثبتی که برای این صنعت صرف نموده اند تقدیر و تشکر نماییم .
در ابتدا از مسئولین و مدیران دلسوز سازمان فنی و حرفه ای کشور به پاس ایجاد بستری مناسب برای آموزش این صنعت تقدیر و تشکر می نماییم .
یاد میکنیم از زحمات شبانه روزی مربیان سازمان فنی و حرفه ای شاخه پرندگان زینتی جناب آقایان مهندس احسان مالک پور ،دکتر شاهرخ نیک بخت ،مهندس علی مصور ،استادبابک رخ فروز ،مهندس احمددالوند و سرکار خانم ها مهندس سمیه ابراهیمی ،مهندس مینا علی رحیمی که بنیانگذاران آموزش در سازمان فنی و حرفه ای در حوزه پرندگان زینتی بوده اند .
در پایان از افراد تاثیر گذار این صنعت در رسته های مختلف یادی کنیم که بی منت و دلسوزانه برای ارتقای صنعت پرندگان زینتی در ایران زحمت کشیدند و ما را همراهی کردند اساتید محترم (مهندس جعفریان، دهباشی ، رامین خزایی ،فرید ندافی،بنیامین حسن پور، استاد فقیهی، ،سید ضیا حسینی ، غفارخاوری دانشور ، کیانی فلاورجانی ،رجایی لک ،شمس سلیمیان،علی همایی،هادی ناجی ،سعیدقاسمی ،علیرضا منصوریان ،حداد زاده ،علیرضا زندیان ،سعیدقاسمی ،استاد واعظی،عباس نظری،ارشیا حسینی علی ریوندی،محمدی ،مجید بادرستانی ،قلعه نوئی ،علی قاسم آبادی ،علی خوانساری ،فرهاد اسدی ،مصطفی و محمد جعفری ،حسن بیات ،دکتر عباس اسد زاده،محسن باطنی ،سید حسین صادقی، مریم توکلی و سایر عزیزان)
ارتباط با ما
اگر مطالب این مقاله برای شما مفید بود لطفا برای شناخته شدن بیشتر و بهتر این صنعت تا جای امکان این مقاله را در شبکه های اجتماعی و سایتها منتشر نمایید.
در صورت تمایل به مشاوره و کسب آموزش های لازم در حوزه پرندگان زینتی و اخذ مدرک از سازمان فنی و حرفه ای در سطح کار آموزی یا مربیان می توانید با شماره تماس های ذیل ارتباط برقرار نمایید لذا این گروه آمادگی خود را برای برگزاری ورکشاپ ها ،همایش ها و سمینارهای تخصصی در حوزه پرندگان زینتی با هدف ارتقای این صنعت اعلام می دارد .